Het Meijer (koor)orgel

Moest wijken voor de industrie in Weiwerd, maar behouden in Farmsum

meijer_orgelSinds 1982 bezit de Farmsumerkerk het Meijerorgel uit de voormalige hervormde kerk van Weiwerd, een wierde onder de rook van Delfzijl, die voor de oprukkende industrie van de havenplaats moest wijken. De kerk van Weiwerd werd in 1985 afgebroken. Een gedeelte van het wierdedorp bleef behouden. Roelf Meijer (1827-1884) werd op 12 februari 1827 in Veendam geboren. Aanvankelijk was hij in deze plaats grutter en later orgel- en pianofabrikant. Sommige bronnen vermelden,dat Roelf Meijer zijn opleiding in Duitsland heeft genoten, maar met zekerheid valt hier weinig over te melden. Het eerste orgel bouwde hij voor de hervormde kerk van Wildervank in 1867.

Een aantal andere orgels van Meijer:
Schildwolde, hervormde kerk, 1868
Wildervank, evangelisch lutherse kerk, 1871
Hoogkerk, hervormde kerk, 1872
Emmen, hervormde kerk, 1873
Thesinge, hervormde kerk, 1873
Scheemda, hervormde kerk, 1874
Ommelanderwijk, hervormde kerk, 1874
Baflo, hervormde kerk, 1876
Alblasserdam, hervormde kerk, 1881

In 1883 bouwt Meijer een orgel voor de gereformeerde kerk in Siddeburen. Dit orgel is in 1931 verkocht naar de Julianakapel in Oude Pekela en doet daar nog steeds dienst. Het orgel, dat Meijer in 1870 bouwde voor de doopsgezinde gemeente te Veendam is waarschijnlijk bij een brand in 1906 verloren gegaan. Roelf Meijer overleed op 2 november 1884 te Veendam. Het bedrijf werd voortgezet door H. van Oeckelen (1835-1894).

Het instrument voor Weiwerd werd in 1878 gebouwd. Voor de bouw gebruikte hij materialen uit een kabinetorgel (andere bronnen spreken van een huisorgel) van onbekende herkomst. In 1982 werd het orgel gedemonteerd door A. Ellens en zijn zoon en overgebracht naar de Farmsumer kerk. Na restauratie werd het orgel 14 november 1982 feestelijk in gebruik genomen met een concert door Piet Wiersma en Yvonne van der Berg (fluit). Het orgel is geplaatst op een verrijdbaar plateau om de bruikbaarheid te vergroten. De orgelbank werd gemaakt door P. van Oeckelen voor het Lohmanorgel (waarschijnlijk in 1870). Het orgel heeft geen pedaalklavier.

Dispositie (in ladevolgorde) :
Prestant 8 vt
Bourdon 8 vt
Fluittravers 8 vt (discant van cis)
Octaaf 4 vt
Fluit 4 vt
Octaaf 2 vt
Ventiel
Nihil

Windvoorziening:
Magazijnbalg
De handpompinstallatie met een schepbalg is nog intact.

Bijzonderheden
Van de Prestant 8 vt zijn de tonen C-c gecombineerd met die van de Bourdon. Van cis-ais’ staat het register in het front. De benaming Fluit 4 vt is eigenlijk alleen maar van toepassing op de discant want de bas is gecombineerd met die van de Octaaf 4 vt. In verband met de verhanging van de tractuur in 1982 kwam de toon Cis te vervallen en werd de betreffende toets doorgekoppeld naar cis. Als herinnering aan de Tweede Wereldoorlog zijn enkele granaatschreven in kas en windlade in 1982 opzettelijk niet verwijderd.:

Bronnen
1. Talstra F. Langs Nederlandse Orgels, Groningen Friesland Drenthe, Baarn 1979.
2. Molenaar D. Het orgel in de hervormde kerk te Farmsum. Publicatie Stichting Groningen Orgelland, oktober 1988.
3. Brouwer J. De Meijer-orgels in de kerken van Thesinge en Baflo. Publicatie Stichting Groningen Orgelland, oktober 1983.
4. Het Groninger Orgelbezit van Adorp tot Zuurdijk deel V Fivelingo,publicatie nr. 21 Stichting Groningen Orgelland.

Copyright 2024 © Stichting Lohman orgel Farmsum